Overwinning op IS - Blog #2

13 september 2017

Jan Dirk van Nifterik, directeur van Stichting Hulp Vervolgde Christenen (HVC), brengt momenteel een bezoek aan Noord-Irak. Hij schrijft een blog waarin hij vertelt over zijn reis en over de ontwikkelingen in een land, dat sinds 2014 in de ban is van de oorlog met IS.

Controles

Om vanuit Erbil in de omliggende dorpen te komen, moet je eerst een aantal checkpoints zien te passeren. Zowel de Koerden als de Arabieren controleren hun grenzen streng. Vrachtwagens met bouwmateriaal en allerlei huisraad vormen een lange rij voor de controles. Daartussen staan honderden auto’s met gezinnen die willen terugkeren naar hun huizen in de dorpen die heroverd zijn. Normaliter vergen deze checkpoints een hoop papierwerk, maar de contacten die ds. Marten in de afgelopen oorlogsjaren heeft opgebouwd, doen wonderen.

Gangenstelsel

Al snel zijn we onderweg. Het valt op hoe dicht IS de stad Erbil was genaderd. Net buiten de stad liggen grote vluchtelingkampen en slechts 700 meter verderop ligt het gebied dat IS veroverd had. We stoppen even bij een oud klooster. De Koerdische vlag en het kruis die er op zijn geplaatst, onderstrepen de werkelijkheid. IS is hier verslagen. Een militair vertelt: ‘Een groot deel van het klooster is tijdens de strijd bedolven onder het zand. We hebben alles moeten renoveren. De muren en een oude grafsteen zijn gesloopt door IS. Onder de grond is een gangenstelsel aangebracht. Zodra er een luchtaanval was, konden de IS-strijders via de tunnels razendsnel hun schuilkelders in vluchten.’ Een vreemd gevoel maakt zich van me meester nu ik op de plek sta waar de strijd zich in alle hevigheid heeft afgespeeld. De beelden die je in de Nederlandse media ziet, zijn hier tastbaar. Onwerkelijk!

Qaraqosh

We naderen Qaraqosh. Het is een van de plaatsen waar christenen werden opgejaagd en massaal zijn weggevlucht. Ook hier bewijzen een kruis en een vlag de herovering van het dorp. De christelijke leider van het dorp, dhr. Sabri, vertelt: ‘Ooit telde dit dorp 50.000 inwoners. Vooral veel christenen zijn weggevlucht voor IS, in totaal 5.000 gezinnen. Ongeveer 30% van hen zijn vertrokken naar het buitenland. Inmiddels kwamen 2.000 gezinnen terug naar de stad. Voor 3.000 gezinnen was terugkeren echter nog niet mogelijk.’ Om me heen zie ik stukgeschoten gebouwen. De muur van een flat vertoont grote scheuren. Kleding, kasten en allerlei persoonlijke spullen liggen onder het puin van de verwoeste huizen.

Grote nood, maar ook hoop

De mensen zijn hoopvol over de toekomst, maar Sabri maakt zich ook zorgen. ‘Bid voor ons! Ons dorp is de tuin van Irak. Onze mensen zijn de bloemen, maar we worden vertrapt. We liggen tussen Irak en Koerdistan, we horen nergens écht bij. De moslims die heulden met IS, wonen hier nog steeds. Ze willen weer als broeders en zusters met ons samenleven, maar dat valt niet mee na alles wat er is gebeurd. De nood in het dorp is groot. Duizenden huizen zijn door de bombardementen beschadigd en zwartgeblakerd door het vuur. We hebben voedsel, medische hulp, huisraad en bouwmaterialen nodig.’ Toch komt langzaam ook het gewone leven weer op gang. Winkels hebben hun deuren geopend. De kerken zijn grotendeels weer bruikbaar gemaakt. Een jongen wast zijn fiets.

Zebari en Saman

We rijden terug en lunchen op het kantoor van de Peshmerga-generaals Zebari en Saman. Ook hier houdt vooral het referendum voor een onafhankelijk Koerdistan de gemoederen bezig. Zebari: ‘In Koerdistan willen we geen geloofsoorlog. Jezidi’s, christenen en moslims kunnen hier vreedzaam bij elkaar wonen. Na jaren van angst en bedreigingen willen we onze vrijheid terug.’ Saman voegt er aan toe: ‘We voelen ons al vier jaar bedrogen door de regering in Bagdad. Dit is het juiste moment en onze enige kans. Waar wachten we nog op?’ Volgens Zebari vertrekken er IS-strijders naar andere landen in het Midden-Oosten en naar Europa. ‘Hun extreme ideologie zal niet veranderen. Ze duiken weer ergens anders op. Wellicht onder een andere naam, maar gevaarlijker dan ooit.’

Hassan Shami

We sluiten de dag af met een bezoek aan het vluchtelingenkamp Hassan Shami, vlakbij Erbil. Verdeeld over vijf kampen, verblijven hier nog 74.000 mensen. De hulp is goed geregeld in het kamp. Er is voldoende voedsel, de kinderen kunnen naar school en de meeste tenten hebben zelfs een airco. Onder de volwassenen slaat echter de verveling toe. Er is behoefte aan zinvolle tijdsbesteding. Een mooie kans voor Evangelisatie! De kinderen hebben zomervakantie en zijn duidelijk uitgelaten over de komst van een lange blanke Nederlander. Ze drukken op de knopjes van mijn camera. ‘Picture, picture!’, roepen ze in koor. Het blijkt een van de weinige woorden Engels te zijn die ze kennen. Ze drommen om ons heen en gillen om het hardst om aandacht. Na een poosje stappen we in, op weg naar huis. Net voor de deur dichtslaat, grist een kinderhand mijn waterflesje uit de auto. De jongen voelt zich toch wel schuldig en kijkt me vragend aan. Zijn kinderlijke blik maakt het onmogelijk om boos te worden. Als hij ziet dat ik onwillekeurig een beetje moet lachen om zijn quasi onschuldige kinderkopje, draait hij zich om en verdwijnt. Met het waterflesje.